“Net de geboorte van een kindje”

Op 7 mei 1945 onthaalt een uitzinnige menigte bij Gooiland de eerste bevrijders van Hilversum. 75 jaar later is op die plek de onthulling van een bijzonder bevrijdingsmonument: een ijsbeer. Initiatiefnemer Pieter Hoogenraad en ontwerper Sven Lamme leggen uit hoe dat zo is gekomen.

“Die dag rijden tien voertuigen met dertig verkenners van de Britse 49e (West Riding) Infanterie Divisie vanaf de Utrechtseweg, linksaf bij café ‘t Tolhuys over de Emmastraat Hilversum binnen”, weet historicus Pieter Hoogenraad. Om die historische gebeurtenis tijdens de viering van 75 jaar vrijheid te gedenken, vond hij een monument op zijn plaats.

Zijn voorstel viel in goede aarde bij de burgemeester en de gemeenteraad. Ruimtelijk ontwerper Sven Lamme, die betrokken was bij het MH17-monument, verbeelde alle ideeën en steekwoorden: “Op een meter hoge V, van vrijheid, komt een witmarmeren ijsbeer van 160 bij 80 bij 60 centimeter”, legt hij uit. Een eerbetoon aan de eerste bevrijders van deze verkenningseenheid, bijgenaamd de Polar Bears, met het embleem van een ijsbeer. 

Van een schets naar een kleimodel naar een beeld op ware grote van piepschuim. En toen voor een zuiver stuk wit marmer op naar Carrara, de marmerhoofdstad van Italië. “Mooi om met de steenhouwer mee te gaan en het met eigen ogen te zien”, vertelt Sven. “Het is puur, waardevol en hard materiaal, dat lang meegaat. Het wordt echt een spectaculair mooi beeld!” Bij Slotboom Steenhouwers in Winterswijk wordt de Polar Bear in fases uit het marmer bevrijd. 

“Het is net de geboorte van een kindje”, vertelt Pieter Hoogenraad vol bewondering. “Zo’n natte ijsbeer die voor je ogen ontstaat.” Eerst maakt een computergestuurde zaag van een meter doorsnede op basis van een gescand model de grove contour. Dan krijgt de machine een frees, die een steeds fijner patroon volgt. Met de hand en een pneumatische beitel krijgt de Polar Bear zijn uiteindelijke vorm en details. 

Op Bevrijdingsdag, 5 mei, is de onthulling van het monument. Uiteraard op de plek van de historische gebeurtenis, voor Gooiland. “Vanaf de Langestraat kijk je het dier recht in zijn bek”, weet Sven. Als herinnering aan de bevrijding van Hilversum, en aan de noodzaak om de vrijheid te koesteren. Opdat we die kunnen blijven vieren. 

Dit artikel is aangepast en eerder verschenen in het Vrijheidsmagazine (een uitgave van de gemeente Hilversum, 2020) ter gelegenheid van 75 jaar bevrijding. Andere artikelen van mijn hand verscheen in deze Oranjekrant, een uitgave van de gemeente Hilversum.